تخمین درست زمان هنگام انجام پروژه های برنامه نویسی خیلی مهمه، چون اگر درست نتونی تخمین بزنی هم به خودت ممکنه ضربه بزنی و هم کارفرما.

در این مطلب درباره تخمین زمان در برنامه نویسی و پروژه های برنامه نویسی صحبت میکنیم .

سندروم “فقط دو دقیقه طول می‌کشه!”

حتماً براتون پیش اومده که با خودتون گفتین: «این کاری نداره! دو دقیقه‌ای انجامش می‌دم.» ولی وقتی نشستید پای کار، یهو می‌بینید یک ساعت گذشته و هنوز تموم نشده! اگه این تجربه رو داشتید، بدونید که تنها نیستید. این دقیقاً همون چیزیه که من بهش می‌گم سندروم “فقط دو دقیقه طول می‌کشه!”

این سندروم بیشتر از همه وقتی سر و کلش پیدا میشه که داریم یه کار به ظاهر کوچیک انجام می‌دیم؛ مثل یه باگ کوچیک، یه ریفکتور جزئی یا حتی یه ایمیل ساده. به‌خاطر اینکه کار کوچیک به نظر میاد، قدرت تخمین زمان مون به طرز بدی خطا می‌ره و کلی بیشتر از چیزی که فکر می‌کردیم زمان می‌بره.
تو ذهن من، این قضیه دوتا قسمت داره:
1. خودِ تخمین
2. نحوه‌ی انجام کار
بیاین دونه‌دونه این دو بخش رو بررسی کنیم و ببینیم چطور می‌تونیم جلوی این سندروم لعنتی رو بگیریم یا حداقل کمتر گرفتار شیم!

۱.چطور تخمین زمان رو واقعی تر کنیم ؟

 تسک رو بشکن!

اولین تکنیکی که خیلی وقتا جواب می‌ده، اینه که کارمون رو به قسمت‌های کوچیک‌تر تقسیم کنیم و برای هر قسمت به‌صورت جداگانه تخمین بزنیم.
مثلاً اگه قراره یه فیچر جدید بسازیم، فقط نگیم “پیاده‌سازی فیچر X – ۳ ساعت”؛ بلکه اینطوری بنویسیم:
• طراحی مدل دیتا: ۳۰ دقیقه
• پیاده‌سازی UI: ۱ ساعت
• اتصال به API: ۴۵ دقیقه
• تست و دیباگ: ۱ ساعت
با این روش، نه تنها بهتر تخمین می‌زنیم، بلکه وقتی داریم کار رو انجام می‌دیم هم ذهنمون مرتب‌تره.

فقط کدنویسی نیست، کل فرآیند رو ببین!

خیلی وقتا ما فقط نوشتن کد رو حساب می‌کنیم. ولی ماجرا فقط اون نیست. باید تستش کنیم، اجراش کنیم، دیپلوی کنیم، باگ‌هاشو رفع کنیم. تازه ممکنه کلی باگ پیش‌بینی‌نشده هم پیش بیاد که هرکدومشون یه تیکه از زمانمون رو می‌خوره.
بنابراین، تخمین واقعی یعنی از اول تا آخر مسیر رو ببینی، نه فقط وسطش رو.

همیشه مشکلات رو هم در نظر بگیر

هیچ کاری بی‌نقص پیش نمی‌ره. باید جای باگ، اختلال، یا حتی بی‌حوصلگی خودتو هم در نظر بگیری.
یکی از تکنیک‌هایی که برای این استفاده می‌کنن، اینه که توی تخمین زمان  اولیه، یه مقدار به‌عنوان «بافر زمان» اضافه می‌کنن.
مثلاً اگه فکر می‌کنی کاری ۱ ساعت طول می‌کشه، یه ۲۰ تا ۳۰ درصد بیشتر روش بذار. اگه کارت پیچیده‌تره یا تیم بزرگ‌تری درگیرشه، ممکنه بافر بزرگ‌تری هم لازم باشه.

 دقیق حرف بزن تخمین زمان رو الکی نگو 

اگه گفتی “۲ ماه طول می‌کشه”، انتظار طرف مقابل یه چیز کلیه. ولی اگه گفتی “۶۰ روز”، اون انتظار داره دقیقاً همون حدود باشه.
این یعنی دقت در بیان زمان، باعث دقت در انتظارات هم می‌شه.

هیچ‌وقت تخمین رو الکی نگید!

اگه یه‌دفعه یکی ازتون خواست تخمین زمان بدید و آمادگی نداشتید، نگید: “فکر کنم ۳ روز” فقط واسه اینکه چیزی گفته باشید.
یه تکنیک خیلی خوب که توی کتاب معروف Pragmatic Programmer هم گفته شده، اینه که بگید:
“الآن نمی‌دونم، اجازه بده بررسی کنم و بهت خبر بدم.”
اینطوری نه فقط زمان می‌خری تا درست فکر کنی، بلکه اعتبار تخمین‌ت هم بالا می‌ره.

مطالعه بیشتر : دانلود کتاب Pragmatic Programmer

۲. خود انجام دادن کار هم مهمه، نه فقط تخمین

 وقت‌های غیر کاری رو حساب کن

همه‌ی زمان روزت برای اون تسک در دسترس نیست.
شاید وسطش جلسه داشته باشی. شاید تمرکزت پَریده باشه. شاید کارت نیاز به تحقیق یا فکر کردن زیاد داره. اینا هم باید تو تخمین زمان ت جا داشته باشن.

Context Switching رو دست کم نگیر

اگه وسط یه پروژه‌ای و باید بری یه کار دیگه انجام بدی، دوباره برگشتنت به اون پروژه زمان‌بره.
به این حالت می‌گن “کانتکست سوئیچینگ” و خیلی از ما برنامه‌نویس‌ها باهاش درگیریم. اینم باید تو تخمینا در نظر گرفته بشه.

پرفکشنیست (Perfectionist) بازی درنیار! همش میخواد حرفه ای باشه

بعضی وقتا ما می‌افتیم تو دام “فقط یه کم دیگه کار کنم بهتر می‌شه”.
ولی اون “یه کم دیگه” خیلی وقتا تبدیل می‌شه به ساعت‌ها وقت اضافه.
برای همین لازمه اسکوپ کارت رو مشخص کنی. یعنی بدونی کار کی «تموم» حساب می‌شه و بیشتر از اون روش وقت نذاری.

مطالعه بیشتر :  مطالعه یادگیری بهتر برنامه نویسی

۳. تخمین زمان زدن یه مهارته!

تخمین زدن مثل عضله‌ست؛ با تمرین قوی‌تر می‌شه.

یکی از بهترین کارایی که می‌تونی انجام بدی اینه که:

•  بعد از انجام هر کار، به تخمینی که قبلاً زدی برگردی
• بررسی کنی کجاهاش درست بود، کجاهاش اشتباه
•  ببینی چی رو جا انداختی، چی رو دقیق ندیدی

این بازخورد دادن به خودت باعث می‌شه هر بار تخمین‌هات دقیق‌تر بشن.

جمع‌بندی: یه تخمین خوب یعنی فکر به همه‌چیز

اگه بخوای از شر سندروم “فقط دو دقیقه طول می‌کشه” خلاص شی، باید:

• به جزئیات نگاه کنی
• تجربه‌تو مرور کنی
• زمانای پنهون رو بشناسی
• و از پرفکشنیست بودنت کم کنی!

🌱 موفق و باهوش باشی!